Bijna iedereen krijgt wel een keer te maken met een verkeersongeluk in zijn leven. Ook als je geen schuld hebt aan een ongeval, kun je in sommige gevallen aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Maar hoe zit dit nu eigenlijk?
Het uitgangspunt van het recht is dat ieder zijn eigen schade draagt. Dit houdt in dat jij zelf aansprakelijk bent voor je eigen schade, tenzij kan worden vastgesteld dat iemand anders aansprakelijk is. In dat geval kan je ervoor zorgen dat die persoon jouw schade vergoedt. Dit kan bijvoorbeeld de veroorzaker van een ongeval zijn. Toch kan het zo zijn dat iemand aansprakelijk is voor schade, terwijl het niet zijn schuld is. Iemand heeft schuld, als het ontstaan van het verkeersongeval hem verweten kan worden. Hij is bijvoorbeeld door een rood verkeerslicht gereden, waardoor er een botsing is ontstaan. Aansprakelijkheid is niet hetzelfde als schuld. Aansprakelijkheid houdt in dat de wet of een contract je verplicht om schade vergoeden. Bij de wet moet je denken aan het voorbeeld dat ouders aansprakelijk zijn voor hun kinderen, als zij schade veroorzaken. De ouders hebben hier geen schuld aan, maar zijn volgens de wet toch aansprakelijk. Dit geval noem je risicoaansprakelijkheid. Contractaansprakelijkheid is als er schade ontstaat, doordat een partij niet doet wat er is afgesproken. Voor aansprakelijkheid is het dus niet vereist dat er sprake is van schuld.
Situaties
Vaak zijn auto’s en fietsers betrokken bij een verkeersongeval. Er kan veel onduidelijkheid ontstaan over wie aansprakelijk is voor de schade die de partijen hebben geleden. Aan de hand van drie situaties zal worden uitgelegd wie er aansprakelijk is voor de schade.
Ongeval is de schuld van de bestuurder van de auto
Als het ongeval is ontstaan door de bestuur van de auto, dan is de bestuurder van de auto voor 100% aansprakelijk voor de schade van de fietser en voor de schade aan zijn eigen auto. Vaak is een automobilist verzekert via een WAM-verzekering, waardoor de bestuurder de schade niet zelf hoeft te betalen, maar zijn verzekering dit zal doen. Het kan ook gebeuren dat de veroorzaker van het ongeluk niet bekend is of onverzekerd is. Voor schade boven de €250,- kan de fietser dan een beroep doen op het Waarborgfonds Motorverkeer.
Ongeval is de schuld van de fietser
In dit geval is de fietser niet automatisch aansprakelijk voor de schade, zoals bij de bestuurder van de auto. Er zal moeten worden gekeken naar de leeftijd van de fietser.
Als de fietser jonger dan 14 jaar is, dan is de eigenaar van de auto volledig aansprakelijk voor de schade van de fietser en voor zijn eigen schade. Hierbij maakt het niet uit of de fietser schuld heeft aan het ongeval. De gedachte hierachter is dat de bestuurder van een auto rekening moet houden met het feit dat kinderen onverwachte dingen kunnen doen in het verkeer.
Als de fietser ouder is dan 14 jaar, dan is de eigenaar van de auto altijd voor tenminste 50% aansprakelijk voor de schade van de fietser. Een uitzondering hierop is als er sprake is van overmacht of van aan opzet grenzende roekeloosheid. Van overmacht is sprake als er iets onverwachts gebeurt, iets wat de bestuurder van de auto nooit had kunnen voorzien. Aan opzet grenzende roekeloosheid houdt in dat de fietser bewust het gevaar opzoekt met als doel om dood te willen. Overmacht of aan opzet grenzende roekeloosheid wordt niet vaak aangenomen! Dit moet per geval bekeken worden.
De bestuurder van de auto zal moeten bewijzen dat de fietser een fout heeft gemaakt, wil hij zijn schade vergoed krijgen van de fietser. Hij kan dan zowel de fietser rechtstreeks aanspreken voor de schade als via zijn AVP-verzekering (aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren).
Ongeval is zowel de schuld van de fietser als de auto
Dit is de meest lastige situatie waarin beoordeelt moet worden wie aansprakelijk is. In beginsel is de automobilist voor minimaal 50% aansprakelijk, als de fietser ouder is dan 14 jaar, tenzij er sprake is van overmacht of aan opzet grenzende roekeloosheid. Maar het is mogelijk om als fietser meer schade vergoed te krijgen dan die 50%. De fietser moet dan aannemelijk maken dat niet alleen hij, maar ook de bestuurder van de auto een fout heeft gemaakt. De rechter weegt dan beide fouten af en bepaalt welke verkeersfout meer heeft bijgedragen aan de totstandkoming van het ongeval.
Wat te doen bij een ongeval?
Allereerst is het belangrijk dat je een aansprakelijkheidsverzekering hebt! Bij een auto is een WA-verzekering wel verplicht, maar voor een fietser niet. Het is erg belangrijk om zo’n verzekering te hebben, aangezien je je hiermee verzekert voor de schade die je kunt veroorzaken. Als je niet verzekert bent en toch betrokken raakt bij een ongeval, dan kan de schade op jouw persoonlijk worden verhaald. Dit kan veel geld kosten! Daarnaast kan het gebeuren dat een partij de schade direct wil regelen. Ga hier niet op in, maar laat dit over aan de verzekeraars.
Mocht je betrokken raken bij een ongeval, zorg er altijd voor dat je foto’s maakt van de schade. Daarnaast is het belangrijk om de gegevens te noteren van getuigen van het ongeval en van de betrokken partijen. Ook is het belangrijk om een schadeformulier in te vullen en je schade zo snel mogelijk bij je verzekering te melden. Eventueel kan de politie ook worden ingeschakeld om hiermee te helpen.
Heb je vragen of hulp nodig?
We hopen dat dit onderwerp door middel van het blog duidelijker is geworden. Mocht je nog met vragen zitten of ben je betrokken bij een ongeval en wil je weten wat je positie is? Het Juridisch Steunpunt zit op maandag t/m donderdag van 12.00 – 17.00 uur voor je klaar om je gratis en geheel vrijblijvend te helpen. Je kunt het Juridisch Steunpunt bereiken via steunpunt@groningerstudentenbond.nl, de Facebook-pagina Juridisch Steunpunt Groningen te bezoeken of door te bellen naar 050 – 363 4675. Ook kun je altijd het kantoor van de Groninger Studentenbond binnen lopen.
Dit artikel is geschreven door Froukje Zijlstra, medewerker van het Juridisch Steunpunt.
Publicatiedatum: 21-09-2017.
Het Juridisch Steunpunt is van ma. t/m do. geopend van 12:00 tot 17:00 uur en bestaat uit meerdere medewerkers. Het kan zijn dat je vraag niet van begin tot eind door dezelfde medewerker behandeld wordt, maar dat je soms van een andere medewerker antwoord zult krijgen. Wij zijn telefonisch te bereiken op 050 – 363 4675, via de Facebookpagina Juridisch Steunpunt Groningen of via de mail steunpunt@groningerstudentenbond.nl. Je kunt ook bij ons langskomen op kantoor.
##DISCLAIMER##
Het Juridisch Steunpunt van de Groninger Studentenbond (GSb) is een onderdeel van de Studentenlijn (LSVb). Het Juridisch Steunpunt besteedt veel aandacht aan de juistheid en volledigheid van de verstrekte informatie. Het Juridisch Steunpunt Groningen is niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor eventuele fouten en onvolkomenheden in de verstrekte informatie. Indien we opmerkzaam worden gemaakt van onjuistheden, zullen wij deze verbeteren. Tevens is het Juridisch Steunpunt Groningen niet aansprakelijk voor enige vorm van schade, materieel en immaterieel, veroorzaakt door het gebruik van de inhoud, goederen of diensten.