Door: Luc Zwiep van het Huurteam
Groningen kleurt blauw-geel voor Oekraïne. Demonstranten stromen vol op de Grote Markt en inzamelingsacties worden op de been gebracht voor de ondertussen al meer dan een miljoen op de vlucht geslagen Oekraïners. Sanctie na sanctie is sinds februari dit jaar afgekondigd door de Europese Unie, de Verenigde Staten en andere landen. Zo voerde de Britse premier Boris Johnson zelfs aan om Rusland compleet af te sluiten van het internationale Swift-systeem. Toch zijn er nog geen troepen door de NAVO naar Oekraïne gestuurd om de Russische entree op Oekraïens grondgebied een halt toe te roepen. Hoe kan dit?
Om de vraag simpel te beantwoorden: Oekraïne is geen lid van de NAVO. Troepen sturen naar Oekraïne betekent een Derde Wereldoorlog. Daarentegen is de NAVO wel troepen aan het sturen naar Oost-Europa, om de westwaartse opruk van de Russen tegen te gaan en de grenzen van de NAVO, die bij de Baltische landen lopen, te verstevigen.
De sancties die Poetin tot nu toe vooral economisch hebben geraakt, schrikken niet af op korte termijn. Rusland zelf kan op de been blijven, maar de doorsnee Rus voelt de schade nu al in zijn portemonnee. Die laag oefent nu vooral druk uit op Poetin. In knikkend Moskou is zijn marionettenregering diepgeworteld gevestigd, maar heeft het optreden van Poetin nog wel zin? Hij geeft aan Oekraïne te willen bevrijden, maar bombardeert vervolgens de bevolking plat. Een bevolking dat zich zo sterk verzet tegen onrecht zal nooit buigen voor zo’n leider. De matroejska die staat voor liefde is alles behalve welkom in Oekraïne.
De wortels van dit conflict gaan echter al terug naar de val van de Berlijnse muur in 1989. Gorbatsjov had namelijk grootste plannen voor een centraal Europa, waar Rusland dan ook zeker bij betrokken zou zijn. Samenwerkingsverbanden bleven uit, omdat in die jaren ook de Golfoorlog werd uitgevochten. De nadruk lag op de NAVO en de toenmalige Europese Gemeenschap en dan met name op de vraag hoe die naar het oosten zou uitbreiden. Geen plek voor Rusland dus.
Ondertussen gaan meer stemmen op om Poetin als oorlogsmisdadiger via het International Gerechtshof en het Internationaal Strafhof te veroordelen. Om de notoire volgorde van dictators te vermijden, kiest hij ervoor om die hoven niet te erkennen. Door zijn kop in het zand te steken, kan deze paria alleen maar leiden tot het meer afbrokkelen van zijn steun, en dan niet enkel binnen Rusland, maar binnen zijn gehele entourage.
De Oekraïense regering blijft smeken om hulp van de NAVO, maar ook een vliegverbod (no-flyzone) blijft tot nu toe uit boven het door Rusland belegerde land. Alle dertig NAVO-landen waren het eens over het niet uitspreken van een no-flyzone, dit om confrontaties tussen bijvoorbeeld Amerikaanse, Britse of Nederlandse gevechtsvliegtuigen aan de ene kant en Russische aan de andere kant uit te laten blijven. Vergeldingsmaatregelen uit Moskou zijn onvermijdelijk bij de uitschakeling van een Russisch vliegtuig. Wordt een NAVO-vliegtuig uitgeschakeld, dan treedt het befaamde artikel 5 van het NAVO-verdrag in werking. Een aanval op één is een aanval op ons allen. De NAVO neemt alleen de verantwoordelijkheid om te voorkomen dat deze oorlog verder dan Oekraïne escaleert en om een volwaardige oorlog in Europa te vermijden.